Echte gesprekken, waarin gedachten oprecht uitgewisseld worden, zijn zeldzaam. Vaak zoeken mensen niet naar een dialoog, maar naar bevestiging. Zodra je buiten dat kader denkt, wordt het ongemakkelijk.
Als kind bad ik elke avond dat mijn ouders en broer niets zou overkomen. Ik had schrik om het over te slaan, bang dat er anders iets ergs zou gebeuren. Het moment dat ik besloot ermee te stoppen, voelde als een enorme stap. Het was mijn eerste bewuste confrontatie met de angst die religie in mij had geplant.
Die angst zat diep.
Ik herinner me een klasgenoot die uit de les werd gezet door een woedende godsdienstleraar, simpelweg omdat hij had geschreven… “Ik ben God.” Het was toen al duidelijk dat vragen stellen of buiten de lijntjes kleuren niet werd gewaardeerd.
Die angst bleef me lang bij. Ook later zag ik hoe geloof en angst verweven waren, niet alleen bij mij, maar bij velen. Dat besef werd nog scherper toen ik de Bijbel las in voorbereiding op mijn plechtige communie. Niet alleen de opgelegde stukken, maar het hele boek. En daar vielen de contradicties me op.
Ik was een jaar of twaalf. Op mijn vijftiende begon ik te discussiëren met vrienden, sommigen met atheïstische ouders, anderen diep geworteld in geloof. Een van mijn goede vrienden was Jehova’s Getuige. We deelden onze overtuigingen, maar ik merkte dat voor velen de angst de basis was van hun geloof. Angst voor straf, voor afwijzing, voor de hel.
Angst is een krachtig wapen. Het houdt mensen vast in dogma’s… of ze nu religieus, politiek of maatschappelijk zijn. Dogma’s bieden zekerheid. Ze nemen twijfel weg en creëren een wereld die eenvoudig en begrijpelijk lijkt. Maar die zekerheid heeft een prijs… wie vragen stelt, wie nuance zoekt, wie de vaste kaders verlaat, wordt al snel als storend gezien.
Ik heb dat op vele vlakken ervaren. Ik zie dogma’s overal… in de politiek, in gezondheid, in de maatschappij, zelfs in dagelijkse gesprekken. Veel mensen zijn niet op zoek naar een echt diepgaand gesprek, maar naar bevestiging van wat ze al denken.
Een vriendin verweet me ooit dat ze met mij geen diepzinnige gesprekken had. Hoe ironisch… ik, die juist hunker naar echte connectie, naar gesprekken die verder gaan dan de oppervlakte. Maar ik wist wat ze bedoelde. Voor haar was diepzinnigheid iets wat haar gevoelens en ideeën versterkte, niet iets wat haar uitdaagde.
Dat is de valkuil… het zoeken naar een diepe connectie zonder zelf in een eigen dogma te vervallen. Je wilt niet verzanden in het idee dat niemand echt luistert, dat niemand op dezelfde golflengte zit. Want dan sluit je jezelf net zo hard af als de mensen die je vermijdt.
De uitdaging is om open te blijven, om ruimte te laten voor die ene onverwachte ontmoeting… die ene mens met wie je eindelijk echt kunt praten.
Misschien is die persoon niet iemand die exact op mijn golflengte zit, maar iemand die bereid is om samen te zoeken.
Reactie plaatsen
Reacties